მუჯლუგუნებით ჩალურჯებული მისი ფერდები ახლაც თვალწინ მიდგას. ისეთი მუქი სილურჯე დაჰკრავდა, ამღვრეული ცის ფერი. მისი ფერდების  სილურჯე დაჩრჩილული შალის სვიტერიდანაც კი ატანდა. თავად ერთი მუჭა კაცი იყო, ცოლი ზორბა ჰყავდა. ძალით შერთეს მშობლებმა,  ჯანი აქვს და ჯალაბს  გაუძღვებაო. 

-მა, მა, შე დაგოლილო, პურიყანაც კი ყელამდე გწვდებაო, - ეტყოდა ხოლმე სიცილით მამამისი. პურისყანა ყელამდე კი არა და ფარავდა ხოლმე ხშირად კიდეც. ქერისა და ხორბლის ყვითელი თავთუხის  მზეკაბანი  ზედ ჯაგარა თავზე  ტალღასავით გადასდიოდა და გადმოსდიოდა, ერთი მუჭა იყო და რა ექნა?! 

    ბავშვობაში ხელსა ჰკრავდა ხოლმე მამამისი გულისკანკალით:  - არ კი წაიქცე, ბედიავ, მაგრამ მიდექ, ბიჭებში  გაერიეო!

     ჩაიცვამდა ეს საცოდავიც  რეზინის ბოტებს, ჩამოიფხატებდა  ქუდს, გაუყრიდა ხელს თაგვისფერ ბუშლატში და ერთ მთვარიან,  კაკაჩ ღამეს,  გაჰყვებოდა  ხოლმე უკან ბიჭების ნაფეხურებს,  გაჰყვებოდა კი არა და ნაფეხურებში ვარდებოდა ლამის. არ უყვარდა ნადირის ხოცვა, მაგრამ ერთი მუჭა იყო და რა ექნა, უნდა დაჰყოლოდა მამის ნებას.  თოვლი ჭრაჭუნობდა ფეხქვეშ და ბროლ-სადაფის ნამსხვრევებივით ბრჭყვიალებდა  მთვარის შუქზე. ბიჭები გადანაწილდებოდნენ ნომერში, თუ ვერაფერს მოინადირებდნენ მგლებს მაინც ჩამოატყავებდნენ ხეზე, მერე  ბრუნდებოდნენ  სისხლში ამოგანგლულები. ეს -  არა, მგელის ტყავს ტანზე როგორ მიიკარებდა.  მერე სოფელში საყოველთაო ხორხოცსაც აარიდებდა თავს. შეძვრებოდა საწოლში ისედაც ერთი მუჭა და კიდევ უფრო დაპატარავდებოდა, სოფელ-ქვეყანა კიდევ უფრო გაიზრდებოდა,  ვეებერთელა გახდებოდა, კიდევ უფრო გაუცხოვდებოდა. 

     შეხსნიდა მისი ოთახის კარს მამამისი, წაჰკრავდა ისევ წიხლს სასწოლს, აადგანდგარებდა ოთახს, თან დაჰკივლებდა: - შვილოო,  შე ხელმარტოო, შე თავმარტოო, როდემდე უნდა იყო შემძვრალი შენს ქობულაში, შენს ბუნაგში, ბედიავ, გამოძვერი, გაერიე ხალხშიო.

    უთქმელად გადმოიძურწებოდა  საწოლიდან, გადაიცვამდა  ღუმელის გვერდით გაბმულ თხის ბალნით დაგრეხილ  თოკზე  ჩამოკონწიალებულ  დედის გაფენილ თბილ ტანისამოსს  და თუ იმ ღამეს, რომელიმე მეზობელთან კაცების ლხინი  იყო, თავჩაღუნული გაჰყვებოდა მამას. გზაში თან შვილს თბილ-თბილ მზერას გააპარებდა ხოლმე მამა, მაგრამ ხომ არ შეიმჩნევდა, მტრადა ზრდიდა, მოყვარედ რომ გამოსდგომოდა! 

    ისხდნენ მთასავით კაცები სუფრასთან, ბუხარი იქეთ იკიდებდა ცეცხლს და ბურბურებდა, აქეთ - ესენი.  როგორც შეეძლოთ აფრთხობდნენ ზამთარს.  დიასახლისი დერგებიდან იღებდა ყველს, თიხის ქოთნებიდან ეზიდებოდა წიწაკის, დაკეპილი კომბოსტოს  ან  მკვახე პომიდვრის მწნილს, ჭანჭურის არაყსა  და  მოათრევდა გაწელილ გარმონს. მერე კაცების ზვავ-ღვარებივით აღრიალებული ხმა, ხან ბუხრის ალიბჭიდან გავარდებოდა გარეთ, ხან  ჩამსხვრეული  და ცელოფანაფარებული ფანჯრების  ჭუჭრუტანიდან და  ჯავრიან ზამთარს აფეთებდა კაცთა ყიჟინა, ღრანტებიდან ტურებიც კი წყვეტდნენ ხოლმე კივილს. 

   ერთი მუჭა კაცის ბავშვობაში ასე გადიოდა პირქუფრი ზამთარი.  ხან შუა ეზოში გაბოტილი, გაჯიუტებული, ხანაც კაცების ზვაობით, ამპარტავნებით  დამფრთხალი. 

   დედაკაცები კი  ერთ წყვილ წინდაში ატევდნენ  გრძელ ზამთარს, შიბიანში, ჯვრიანთვალში, კანჭულაში ან ჯარანაში... ისხდნენ და ქსოვდნენ ცეცხლის პირას, ქმარ-შვილს ეძინათ. ზამთარის მკერდზე მიხუტებულები იქსოვდნენ  იმისი გულის ბაგაბუგს, იმის ამბავს. ქალები თავიანთი დარდისას უყვებოდნენ,  ზამთარი თავისას უამბობდათ. ფიქრობდნენ, იქნება თვითონაც არ უხარია რომ ზამთარია, იქნება იმასაც ედარდება ნისკარტზე სტვენა შეყინული წიპრია ჩიტი, ყინვისგან მუხლებაკანკალებული  ზღმარტლები და ბორბალა მსხლები?!...

     მერე დადგებოდა გაზაფხული. სიმარტოვის დამფრთხობი გაზაფხული. ხან რომელი ხის კვირტიდან გამოიჭყიტავდა, ხან რომელი ხის ჩირთიდან  გაიკრიჭებოდა. სადღა იყო გულის ღონება და ნაღველი. გადაიწმინდებოდა  ცა ყვავებისგან, ჭივჭავებისგან, გადაიხსნიდა  გულიპირს, გაუნათდებოდა  გუნება.  გააძრიალებდა   ცისკარი  ჟრიალს.  ნისლები დარაიებად შემოეხვეოდნენ  გარშემო სოფელს, ალბათ  ანგელოზებმა   უხილავად რომ  ირონინონ,  სოფელმა რომ თვალი ვერა ჰკრას.

    ჩადგებოდნენ მაღალი, ვაჟიბედური, მხრებგასული ბიჭები კვალში და მიწას ჩაჰღმუოდნენ.  გამოვიდოდა დაბალი, თავჩაღუნული,  ერთი მუჭა ბედიაც  სამუშაოდ და მიწას  ჩაჰკოცნიდა. სხვებს თუ  ხალამბარები ევსებოდათ მერე მოსავალით, ეს ერთცალ თავთავს იმკიდა. სანთელივით ენთო ერთი ღერი თავთავი და მწიფდა.  ერთი  მუჭა იყო და რა ექნა?! 

    ის ერთიცალი თავთავი ერთი მუჭა კაცს მთელ ზამთარსა ჰყოფნიდა, ხმიადებში, აბრამიანის ტაბლასა და ბედის კვერებში. სხვები გაზაფხულამდე ძლივს ატანდნენ ხოლმე სულს და  მას  სთხოვდნენ ფქვილი გვასესხეო. ესეც არ დაუჭერდა არავის, უარს არ ეტყოდათ  არასდროს... 

    ხალხს უკვირდა, თვითონ კი  ერთი მუჭაა, მაგრამ ცოლი რომ ზორბა ჰყავსო, როგორა კმარობენ  ამ ერთი თავთავის მოსავალს გაზაფხულამდეო?!  

ჰყოფნიდათ და კმარობდნენ!....

     იმასაც ამბობდნენ შეისვამს თავისი ცოლი, სევდია,  მხარზე ჩიტივით და ეგერე დაჰყავს სამუშაოდო, ზოგი პირიქით ამბობდა, არაო, ბედია  შეისვამს თავის ზორბა სევდიას მხარზე ჩიტივით და  თავად დაჰყავს ყანაშიო. ამას უბრალოდ ლაპარაკობდნენ, თორემ ნახვით არავის უნახავს. 

    ახლა როგორ იყო ბედიას და სევდიას ქორწინების ამბავი... 

    იდგა  შემოდგომის დავიდარაბა. ჟრუნი ფერი გადაჰკვროდა მთებს. მიწაც გამტკნარებულიყო, წყალიცა და ცაც.  დილდილაობით ნისლებს ნისლისფერი ეცხოთ, ნისლის გემო დასდებოდათ, ნისლის სუნი...  მიტკლისფერი ჰაერი ეფინა სოფელს, ჭალას, ორღობეს, ეზო-კარს, ბაღჩას. შეჭირხლულ ტოტებზე აქა-იქ შერჩენილ  ვაშლს  ლეშივით ძიძგნიდნენ ჭივჭავები. ხანდახან ბეღურა ან რუხი ღაჟო თუ აიბუზებოდა ღობეზე და უძალო მზეს მიაფიცხებდა შეციებულ ფრთებსა და ნისკარტს. გამხმარი, აბრაწული და დაცვენილი ფოთოლი ეყარა ხეების ძირში, ზოგიც  ქარს მოეფანტა აქა-იქა  და წვიმას ელოდნენ გულის მოსაბრუნებლად, თუმცა რაღა მოსაბრუნებლად... წვიმიან ცურებს ვეღარ იმაგრებდნენ ნოემბრის ღრუბლებიც,  ასხამდნენ და ასხამდნენ წყალს, ოღონდ წვიმა მეძუძური ქალის რძესავით თბილი ვერ იყო, არც ბაგეზე ეცხო შემოდგომის დღეს. არსაიდან ისმოდა ადამიანის  ხმა, არც ნათითური ემჩნია კარის სახელურსა და არც ნაფეხურებს იტყობდა  თითქოს მიწა. გაერინდა შემოდგომას ყველა ცოცხალი, უკაცრიელი სიჩუმე იდგა. თითქოს ყველა ადამიანის ნაშიერს ერთბაშად აეკრა გუდა-ნაბადი და სადღაც გადახვეწილიყო, იქ  სადაც ედგომებოდა. 

   აი, ამ შემოდგომის გარინდებისა და ზამთრისპირულის დამდეგს, თოფივით დაიჭექა ერთი მუჭა კაცის მამამ: - ჩემს ბედიას ცოლი მოჰყავს, ხალხოოო, ცოლიოოო! 

     საცოლე გვერდზე სოფლიდან აურჩიეს. დადიოდა და ათამთამებდა  ძუძუებსა და  თეძო - ბარძაყს. მკლავში ძალაცა ჰქონდა, თვალში - მზის სინათლეცა და ღაწვებზე - სიწითლეც. დაიჩურთა იღლიაში ბედია სევდიამ  და საითაც მიბრუნდებოდა იქით მიატრიალებდა იმასაც. საწოლში გადაბრუნდებოდა და გაჰკრავდა საბრალოს იდაყვით მუჯლუგუნს, გადმობრუნდებოდა და  გამოჰკრავდა. დალილავებული ფერდებით კი დადიოდა ერთი მუჭა კაცი, მაგრამ მაინც ბედნიერი იყო. ცოლი დევის ქალივით ტანად  დიდი კი ჰყავდა,  მაგრამ ლამაზი პირისახისა და კეთილი გულის. მართალია,  შვილი არა და არ ეძლეოდათ, მაგრამ როგორც ზღვა მდინარით, ესენიც  ერთმანეთით იყვნენ სავსენი, შეიყვარეს ერთმანეთის მზრუნავი წუთისოფელიც.

     სამ დღესა და სამ ღამეს არ აშლილა  საპატარძლო სეფა სოფელში. ცხელი ჰაშიშით მთვრალებსა ჰგავდნენ გარშემო მთებიც.  უყურებდნენ კაცები და თვალს ვერ უსწორებდნენ, დაითვრნენ  მთებიც  და  არიქა, ზედ გვეცემიანო, თავქუდმოგლეჯილებმა   გატოპეს და   გამოტოპეს მდინარის გაღმა-გამოღმა.  ძლივს დააშოშმინეს თავიანთმა ცოლებმა და მიაწყევლეს კიდეც: - ჰაი, თქვე მზე გასაციებლებო, რო მოჰხსნით მაგ  საკუპრე პირებსა, მოიყუდებთ  არაყს სადევე ქვევრებითა  და მოირაღრაღებთ ხახაში, აღარ იცით ზომა-წონაო! 

     იმ ღამეს ზეწარივით შუაზე აიფხრიწა ცაც, გათეთრდა შეციებული ჰაერიცა  და დადგა ფანტელების აყალმაყალიც.  მიწაზე  საქონლის გაყინული ნაჩლიქარებიც თოვლით  ამოივსო. 

     დროდადრო ლხინობდნენ, ნადირობდნენ, ჭირსაც  ღირსეულად მასპინძლობდნენ.  ერთი სიტყვით, გრძელი ზღაპარივით ტყულ-მართალში, ცოდვა-ბრალში იზამთრებდა სოფელი. 

      გაზაფხულზე კი, როცა მერცხლები შეიფრინა გამოდარებულმა ზეცამ, ჯერ მამა,  და რამდენიმე თვეში დედა გამოიაცალა ერთ  მუჭა კაცს სიკვდილმა ხელიდან. დადარდიანდა  ბედია, მაგრამ დედის ქელეხში ერთი სათითე ღვინო რომ გამოსცალა, წამოწითლდა, გათამამდა და მაშინღა თქვა:- ცრემლიანი თვალებიდან უკეთა ჩანს ღმერთიო.

-ეგრეაო! - დაუდასტურეს კანტიკუნტად. 

ვაი,  სადღა იყო სოფელი?  მიიხედ-მოიხედა ბედიამ, ზოგი ბარში გადასახლებულიყო, ზოგი- ქალაქში, ზოგი ღმერთს წაეყვანა საიქიოში, ზოგი - შვილს სააქაოში.

     ბევრი  ეხვეწა სევდიაც, ჩვენც ჩავიდეთ ბარში, სული მოვითქვათო, მაგრამ კაცმა იუარა: - ეს არის ჩემი საცხოვრისი!  ჩვენც თუ დავტოვეთ აქაურობა, ეშმაკები დაეპატრონებიან სოფელსო.  

   აიღებდა ჯამსა და ხის კოვზს, ჩამოურბენდა ნასახლარებს, მიტოვებულ ეზოებს და არახუნებდა რაც ძალი და ღონე ჰქონდა, შემოსცხებდა ჯამს  კოვზს და დარწმუნებით ეტყოდა ცოლს  ნახე, ეშმაკები როგორა ფრთხებიანო. 

      მას შემდეგ რაც სოფელი დაიცალა, ახლა ორნი - ბედია და სევდია, უმკლავდებოდნენ ზამთრის სულში მოხეტიალე ქარებსაც, მხრებით დაჰქონდათ გაზაფხულის ღლოფოცა და ლილოჭრელიც, ზაფხულის კორდების  ფერადი ჟრუანტელიცა  და შემოდგომის მთების ჟანგიც. 

    ძილის წინ ერთმანეთს ხელს მოუჭერდნენ ხოლმე ხელზე, ხომ  ცოცხლები ვართო? 

    ილეოდა და ილეოდა როგორც სოფლის, ასევე ერთი მუჭა კაცისა და თავისი დევერხანა ცოლის საწუთროც. 

    სიკვდილამდე რამდენიმე დღით ადრე სთხოვა ცოლს, აი, იმ მთის ფერდზე, სოფლის საზღვარზე დამასაფლავეო. 

- რათაო?- ქალმა, - ყველაფერში უცნაური რადა ხარ, სოფლის სასაფლაოზე რად არაო? 

-ცოცხალიც ამ სოფლის მესაზღვრე ვიყავი, მკვდარმაც უნდა ვუდარაჯო და იმადაო! 

   ერთ დილითაც რომ ხმა აღარ გასცა ბედიამ სევდიას, სიკვდილს ისე მწარედ მოემუწა    მისთვის პირ-კბილი, სევდიამ  დაიტირა, მოიგდო ზურგზე  მისივე გამოთლილი კუბო და აიტანა მთის ფერდზე ბედია.  გაუჭირდებოდა თუ რა?! 

     დაასაფლავა. 

     ყოველ დილით გახედავდა სევდია  მთის ფერდსა და თავისი ქმრის  დალილავებული ფერდების   სილუჯრე სხივოდა  თითქოს იქედან. 

-ეჰეჰეიიი, არ  დაინაღვლო, ქალო, აქა ვარო! 

   -ეეჰ, ცოცხლები კვდებიან თორე, მკვდრებს რაღა მოკლავსო, -  გაიფიქრებდა სევდია, შემოივლიდა სოფელსა და  ახლა ის დაერეოდა კოვზ-ჯამის  რახუნით   ეშმაკებს დასაფრთხობად.